Społeczna odpowiedzialność biznesu w edukacji i WebQuesty

Wydawać się by mogło, że WebQuest i społeczna odpowiedzialność biznesu to dwie kategorie daleko od siebie. A niekoniecznie, bo metoda WQ jest na tyle uniwersalna, że można ją wykorzystać w ramach nauki szkolnej, ale i do szeroko rozumianej edukacji społecznej i w dodatku na każdy temat. Także do tłumaczenia odpowiedzialnego zachowania organizacji biznesowych.

Zapraszamy do zapoznania się z materiałami edukacyjnymi wypracowanymi z inicjatywy Zespołu ds edukacji, działającego w ramach Rady do spraw społecznej odpowiedzialności biznesu, powołanej w 2011 roku przez Marszałka Województwa Śląskiego. Na stronie http://www.sob.edu.pl/category/webquesty/ znaleźć można aż 16 WebQuestów, które powstały po to, aby przybliżać młodszym i starszym odbiorcom tematy związane z ochroną konsumentów, zrównoważoną konsumpcją, sprawiedliwym handlem, zrównoważonym rozwojem. Jak zauważają ich twórcy,

to teraz w szkołach kształcą się nie tylko konsumenci, ale także przyszli pracownicy i właściciele firm. To oni będą tworzyć świat i zdecydują czy stanie się on społecznie odpowiedzialny czyli przyjazny dla człowieka czy też historia potoczy się zupełnie inaczej.

Społeczna odpowiedzialność biznesu (SOB) oznacza, że przedsiębiorstwa uwzględniają w swojej działalności, dobrowolnie i oficjalnie, kwestie społeczne, ekologiczne i etyczne. Nie chodzi tutaj o zadania, które narzuca prawo, ale o zobowiązania ponadpodstawowe. Przedsiębiorstwa biorą tym samym szeroką odpowiedzialność za ich wpływ na społeczeństwo. Firmy chcące realizować przedsięwzięcia z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu powinny włączyć te działania w ramy strategii rozwoju firmy, także w aspekcie kontaktów z interesariuszami (m.in. z pracownikami, z klientami, akcjonariuszami, dostawcami, społecznością lokalną).

WebQuest na 11 listopada

W tym serwisie będziemy chcieli udowodnić, że metoda WebQuest jest uniwersalną metodą kształcenia, która może być wykorzystana na każdym etapie nauki i na każdym przedmiocie, jak również w edukacji interdyscyplinarnej. Oparta na metodzie projektu może posłużyć do omówienia każdego tematu, do realizacji dowolnego przedsięwzięcia uczniowskiego wykorzystującego zasoby sieci, a także do świętowania ważnych dat. Jak na przykład Święta Niepodległości - z pewnością przynosi lepsze rezultaty edukacyjne niż pompatyczne apele szkolne.

Plakat na Święto Niepodległości przygotowany przez Wiktora Sielaszuka, ucznia SP nr 13 w Olsztynie

Prezentujemy WebQuest Patriotyzm, przygotowany przez Agnieszkę Sas z Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń oraz nauczycielkę w Szkole Podstawowej nr 306 w Warszawie. Został on przygotowany do wykorzystania przez nauczycieli historii i języka polskiego w klasach IV-VI szkoły podstawowej, ale przecież bez problemu możemy stworzyć podobne webquesty dla innych poziomów kształcenia.

Kogo dziś można uznać za patriotę? Jak można okazywać przywiązanie do ojczystego kraju? Co powinno się zrobić aby uszanować minione pokolenia i ich dorobek? Jak i kiedy manifestować przywiązanie do narodowych symboli? Jakie święta państwowe powinni i obchodzą Polacy? W czasach, gdy w Polsce mieszkają przedstawiciele innych narodowości, czasowo zatrzymują się w niej obywatele innych krajów, a Polacy są także obywatelami Unii Europejskiej, nasuwa się także pytanie o wspólnotę narodową. Jak w świecie znikających granic zachować narodową odrębność? Jakie obowiązki wobec Polski mają jej obywatele bez względu na przynależność narodową?

Zapraszamy do radosnego świętowania Ważnych Narodowych Dat z wykorzystaniem WebQuestów!

Wyjaśniamy funkcje kwadratowe z pomocą WebQuestu

Matematyka jest wciąż jednym z mniej lubianych przez uczniów przedmiotów szkolnych. Ale wiele może się zmienić w ocenie przedmiotu gdy odejdziemy od rozwiązywania problemów teoretycznych i zajmiemy się matematyką na co dzień, w życiu, w otwartej przestrzeni. Wtedy uczniowie szybko odkryją, że matma może nawet być ciekawa...

CC-BY-SA SKA Project Development Office and Swinburne Astronomy Productions, Wikipedia

Czy parabole są wszędzie? Czy wiesz, że parabolę możesz znaleźć na każdym kroku? Jest jedną z najważniejszych krzywych. Jest znana ludziom już od czasów Platona. Jednak jej szczególne własności docenili dopiero współcześni.

Prezentujemy WebQuest przeznaczony dla uczniów, którzy zaczynają poznawać funkcje kwadratowe. Może być również realizowany jako materiał podsumowujący lub powtórzeniowy o funkcji kwadratowej i paraboli. Jest to WebQuest interdyscyplinarny, zawiera i łączy treści z matematyki, fizyki i TI. Jak proponuje Zdzisława Hojnacka, autorka opracowania, końcowa prezentacja (podgrzanie żelka w kuchence) powinna się odbyć w słoneczny dzień, na przełomie maja i czerwca. Jest jeszcze trochę czasu, ale można już zaczynać... :-)

Podręcznik do edukacji interkulturowej z WebQuestem w tle

Podróżując po internecie zagłębiamy się w wielokulturową przestrzeń, w której co chwila mamy kontakt bezpośrednio lub pośrednio z osobami z innych kontynentów, kręgów kulturowych, społecznych, religijnych itp. W 2006 r. w ramach projektu InterEOL opracowano podręcznik do edukacji międzykulturowej, w którym posłużono się WebQuestem jako podstawową metodą pracy z młodymi ludźmi. Mimo upływu czasu publikacja niewiele straciła na wartości - jest jednym z niewielu polskojęzycznych publikacji, w których pokazano wielowymiarowe wykorzystanie WebQuestów.

Metoda WebQuest  może być opisywana w różnych kontekstach: interkulturowych, społecznych i metodycznych, a także fenomenologicznych - w tym przypadku odwołuje się do hermeneutyki Gadamera. Jak zauważa Marek Szafraniec z Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli WOM w Katowicach, "to lokuje ją  w humanistycznym modelu kształcenia, który zwraca się w stronę <<rozumiejącej się humanistyki>>, która uznaje procedurę doświadczania i rozumienia za uprawniony sposób poznania naukowego, wspomagany w WebQueście technologią komunikacyjno – informacyjną. Proponuje on perspektywę rozumiejącą, interpretacyjną, jako proces odkrywania znaczeń zawartych w doświadczanej rzeczywistości."

Kulturowa różnorodność staje się prawdziwym bogactwem wówczas, gdy poszczególne podmioty z jednej strony dbają o swoje skarby, z drugiej zaś potrafią ukazywać je innym w odpowiednim świetle. Dlatego tworzenie interkulturowych strategii, programów nauczania oraz działalność wychowawcza powinny się opierać na założeniu, że im solidniejsze będą fundamenty własnej tożsamości, tym większa szansa na zbudowanie dialogu z innymi kulturami, nacjami czy religiami.

W tej międzykulturowej edukacji WebQuest może odgrywać znaczącą rolę jako metoda kształcenia. Dlatego w podręczniku szeroko omówiono tą metodę, zwracając m. in. uwagę na autorski model kształcenia oparty o WebQuest, ich właściwości i funkcje, taksonomię, źródła i ewaluację. Podręcznik jest do pobrania w zasobach Edunews.pl (PDF).

Odkrywanie ukrytych historii z WebQuestem

W naszych społecznościach lokalnych dzieje się wiele wydarzeń, których nie dajemy rady śledzić. Tak samo jak kiedyś. Po latach uczniowie pracując metodą WebQuestu mogą odkryć, co wydarzyło się obok nas, a czego nie dostrzegliśmy, nie usłyszeliśmy. Nasza współczesność bogata jest w wydarzenia, które czekają na odkrycie. Dlatego WebQuest to również świetne narzędzie do nauki historii i społeczeństwa.

W serwisie tym będziemy od czasu do czasu pokazywać przykłady zrealizowanych WebQuestów, które mają wymiar ponadczasowy, a poza tym są dobrą wskazówką, w jaki sposób realizować następne zadania (questy) z internetem. W ramach projektu InterEOL w 2006 r. uczennice klas I-III Gimnazjum nr 13 im. Adama Mickiewicza w Sosnowcu postanowiły "odkryć" ponownie wybitną aktorkę i gwiazdę kina niemego, Polę Negri, dla swojego miasta. I tak powstał WebQuest "Pola Negri znowu w Sosnowcu", który przypomina zapomnianą historię z jej pobytu w Sosnowcu w 1919 r.

Link do WebQuestu Pola Negri znowu w Sosnowcu.

A oto rezultat pracy uczniów:

Od WebQuestu do prawdziwych zmian

WebQuest jest metodą, która wyzwala nieprawdopodobną energię i kreatywność uczniów. Niewinnie zaczynający się projekt może przerodzić się w dużą akcję społeczną, która oddziałuje na całą społeczność lokalną. Poszukiwania, które uczniowie prowadzą w sieci mogą przełożyć się później na konkretne działania w rzeczywistości "pozacyfrowej" - nie ma tu żadnych ograniczeń. Wszystko zależy od motywacji uczniów. A ta jest bardzo wysoka - co pokazuje na przykład realizacja WebQuestu poświęconego Marii Goeppert-Mayer, amerykańskiej noblistce, która urodziła się w Katowicach.

W realizacji WebQuestu uczestniczyło 57 uczniów Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Katowicach: 50 licealistów i 7 uczniów gimnazjum. Uczniowie pracowali w grupach, do których zostali przydzieleni zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Do grup, które cieszyły się największą popularnością należała grupa historyków (11 uczniów), najmniej osób zajęło się tworzeniem strony internetowej (4). Każda grupa otrzymała zadanie nad którym pracowała przez kilka tygodni:

WebQuest na matematyce i fizyce (przykład)

Metoda WebQuest sprzyja poznawaniu prawdziwego świata i motywuje uczniów do nauki. Zrywa też z rutyną i przyzwyczajeniami nauczycieli (samochód jechał z punktu A do punktu B z prędkością X km/h...). Czasami wystarczy wyjść poza szkołę... Czy taka lekcja nie jest ciekawsza? 

Lekcja matematyki była na boisku. Przy pomocy tabletu, map Google i metod Eratostenesa (kątomierz i sznurek) dokonywaliśmy pomiaru odległości. Swoje prace uczniowie publikowali na blogach. 

WebQuest zaprojektowała Zdzisława Hojnacka w Akademickim Dwujęzycznym LO w Bielsku Białej. Zajęcia na boisku były częścią pierwszego zadania w długoterminowym, międzyprzedmiotowym WebQueście. Rezultaty pracy uczniów zostały przez nich opisane w blogu Jak człowiek poznaje wszechświat?, a zdjęcia z realizacji projektu zebrane w serwisie Flickr.

Polskie zasoby WebQuestów

Angielska nazwa nie powinna zmylić nauczycieli zainteresowanych nowoczesnymi metodami pracy z uczniami w XXI wieku. Polskie tradycje edukacyjne korzystania i tworzenia zasobów WebQuestów są silne. Mamy w Polsce doskonałe grono ekspertów, którzy postanowili promować i wspierać rozwój nauczycieli i uczniów pracujących tą metodą.

Żeby wymienić kilka tylko osób (kolejność alfabetyczna): Sabina Furgoł (METiS Katowice), Lechosław Hojnacki (enauczanie.com), Dorota Janczak (OEiiZK), Ewa Kędracka (OEiiZK), Małgorzata Rostkowska (OEiiZK), Marek Szafraniec (WOM Katowice) - wszyscy z nich od wielu lat uczestniczą w szkoleniach nauczycieli i wspierają ich w używaniu WebQuestów na zajęciach z różnych przedmiotów.

Dzięki ich zaangażowaniu powstało już kilkaset polskich WebQuestów przeznaczonych dla uczniów, z których od zaraz mogą zacząć korzystać nauczyciele na każdym poziomie kształcenia i w każdej szkole. W zajęciach prowadzoną tą metodą wzięło już udział kilkanaście tysięcy uczniów.

Wymienię tu tylko kilka zasobów, ale listę tę będę poszerzał:

• WebQuesty na stronie OEiiZK
• WebQuesty powstałe w ramach projektu "Belfer Online"
• WebQuesty powstałe w konkursie "Mistrzowie kompetencji"
• WebQuesty interkulturowe powstałe w projekcie InterEOL

Można śmiało powiedzieć, do wyboru, do koloru - proszę sobie poużywać!

WebQuesty w bibliotece

Na potrzeby seminarium "Biblioteka pedagogiczna wspiera uczniów i nauczycieli gimnazjów w realizacji projektów edukacyjnych" Anna Iwicka-Okońska przygotowała dla ORE opracowanie pt. "WebQuest w pracy biblioteki szkolnej" (2011). Pokazuje w nim, w jaki sposób bibliotekarze mogą brać szerszy udział w działalności edukacyjnej szkoły.

Jeśli przyjąć, że celem współczesnej edukacji jest przygotowanie młodego pokolenia do funkcjonowania w społeczeństwie opartym na informacji, zaś uczeń jest zobowiązany do nabycia takich kompetencji w zakresie technologii informacyjnej, by potrafił w sposób selektywny dokonywać wyboru interesujących go treści, to jedną z najbardziej wartościowych metod pracy jest WebQuest - uważa Anna Iwicka-Okońska. Dla nauczycieli bibliotekarzy (i nie tylko) atutem tej metody z pewnością jest to, że w trakcie jej stosowania uczeń ma szansę nabyć umiejętność ukierunkowanego poszukiwania informacji, a także – co podkreśla autorka – ich przetwarzania.

Publikacja dostępna jest bezpłatnie na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji (PDF).

Dlaczego warto WebQuestować?

W portalu enauczanie.com znajdziemy stronę poświęconą pracy z metodą WebQuest. Lechosław Hojnacki z zespołem od kilku lat promuje jej wykorzystanie w pracy nowoczesnych nauczycieli, choćby z tego powodu, że bardzo dobrze pasuje do technologii cyfrowych, które wszystkich nas otaczają i w których większość z nas jest (głęboko) zanurzona.

Na stronach portalu podjęto próbę spisania kilku argumentów za tym, dlaczego warto stosować ją w polskiej szkole:

• Uczy badań (jak wiemy z badań porównawczych, badania uczniowskie to pięta achillesowa polskiej szkoły)
• Wspiera tematykę zajęć dodatkowymi informacjami, poszerza wiedzę uczniów (a zatem każdy nauczyciel może tu znaleźć coś dla siebie)
• Pozwala uczniom pracować we własnym tempie (a zatem każdy uczeń może tu znaleźć coś dla siebie)
• Rozwija twórcze myślenie (jak wiemy z innych badań, już od pewnego czasu z myśleniem odtwórczym świetnie radzą sobie automaty, natomiast żywych ludzi zatrudnia się raczej z nadzieją na myślenie twórcze)
• Stymuluje współpracę grupową (jak wiemy z innych badań porównawczych, umiejętność współpracy grupowej to pięta achillesowa wszystkich nas)
• Motywuje uczniów (czy ktoś jest przeciw?)
• Jest wizualny/multimedialny (wszyscy lepiej uczymy się w takich warunkach, cyfrowcy zaś - szczególnie)
• Jako metoda problemowa (tzw. aktywizująca :-/ ) - jest efektywniejsza od tradycyjnych metod (czyżby ktoś używał metod dezaktywizujących? :-O)

Zachęcamy do wykorzystania WebQuestów na zajęciach. Naprawdę warto!

Nauczanie dla przyszłości - WebQuesty o zmianach wokół nas

Czy polska szkoła powinna uczyć dla przeszłości czy dla przyszłości. Na łamach Edunews.pl i w blogu Superbelfrów rozpoczęła się dyskusja zainicjowana przez Jacka Ścibora na temat tego, że chcąc uczyć osoby gotowe do podejmowania wyzwań w XXI wieku, ciągle patrzymy się daleko wstecz, koncentrujemy na "artefaktach", nie doceniamy zaś tego, co dzieje się dziś wokół nas, tu i teraz. Temat ten jest świetny do wykorzystania metody WebQuest.
 
Skąd ten pomysł? Otóż w ramach projektu “Fundusze dla Polski 3 – Interaktywna mapa przemian” w 2012 r. Fundacja Think! przygotowała zestaw pięciu WebQuestów dotyczących pięciu obszarów finansowania przemian w naszym kraju z Funduszy Europejskich. Zostały one pomyślane jako narzędzia wspierające prace nauczycieli omawiających zagadnienia związane z rozwojem gospodarczym i społecznym Polski (w perspektywie 2007-2013). Wykorzystując te WebQuesty można pokazać, w jaki sposób patrzymy w przyszłość, jak zmieniają się miejsca, obiekty czy instytucje, które otrzymały dofinansowanie z Funduszy Europejskich, a także korzyści, jakie przyniosły różnym środowiskom: lokalnym, społecznościowym, mieszkańcom aglomeracji, a także naukowcom, uczniom, turystom, przedsiębiorcom...

Zachęcamy do wykorzystania na zajęciach - omawiane WebQuesty dostępne są na stronie: http://webquesty.wordpress.com.

Webquest w roli kursu e-learning

Metoda WebQuest wykazuje bliskie związki z metodą kursów e-learning. Opisywał to szczegółowo zespół ekspertów kierowany przez Grzegorza Zajączkowskiego w projekcie "Want2Learn. Chcę się uczyć - metodyka szkoleń eLearningowych."

WebQuest często może pretendować do roli samodzielnego w pełni interaktywnego kursu e-learning, czego specyficznym przypadkiem może być WebQuest „o WebQueście” autorstwa B. Dodge’a. Jego głównym celem jest odpowiedź na następujące pytania: Czym naprawdę jest WebQuest? Jak poznać, że to jest dobry WebQuest? Zadanie w tym WebQueście polega na krytycznej analiza pewnej liczby przykładów scenariuszy WebQuest i przedyskutowanie ich z różnych punktów widzenia.

Twórcy kursów e-learning nie będą raczej mieli problemu z tworzeniem WebQuestów. Pewne możliwości dają także platformy e-learningowe, które przy odpowiedniej konfiguracji mogą umożliwić bezpośrednie generowanie WebQuestów dla kursantów.

Więcej na ten temat w cytowanej publikacji (PDF).